سندرم تخمدان پلی کیستیک: علل، علائم و درمان

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی شایع در زنان در سنین باروری است. زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند، ممکن است دوره های قاعدگی نامنظم، سطح بالای هورمون مردانه (آندروژن) و کیست های متعدد کوچک در تخمدان ها را تجربه کنند. PCOS می‌تواند منجر به مشکلات جدی برای سلامتی مانند ناباروری، دیابت نوع 2، بیماری قلبی و آپنه انسدادی خواب شود.

 

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) چیست؟

 

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی است که باعث بزرگ شدن تخمدان ها و ایجاد کیست های کوچک در اطراف لبه های بیرونی آنها می شود. این اختلال با عدم تعادل هورمونی مشخص می‌شود که می‌تواند منجر به مشکلات قاعدگی، ناباروری، رشد موهای زائد و آکنه شود. PCOS یک اختلال پیچیده با علل ناشناخته است. با این حال، اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند.

 

 

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک

 

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولاً در حدود اولین دوره قاعدگی یک زن (قاعدگی) یا در دوران نوجوانی شروع می‌شود. گاهی اوقات PCOS در اواخر زندگی، مانند در پاسخ به افزایش وزن قابل توجه، ایجاد می‌شود. علائم و نشانه های PCOS در بین زنان مبتلا به این اختلال متفاوت است.

 

علائم و نشانه های سندرم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:

 

 قاعدگی نامنظم:

شایع ترین علامت PCOS است که شامل پریودهای نامنظم، دوره های از دست رفته یا بسیار سبک  می‌شود.

 سطح بالای آندروژن:

افزایش سطح هورمون های مردانه می‌تواند منجر به علائم فیزیکی مانند رشد موهای زائد در صورت و بدن (هیرسوتیسم)، آکنه و طاسی با الگوی مردانه شود.

 کیست های تخمدان:

تخمدان ها ممکن است بزرگ شده و حاوی فولیکول هایی باشند که تخمک ها را احاطه کرده اند. در نتیجه، تخمدان ها ممکن است به درستی عمل نکنند.

 افزایش وزن یا چاقی:

بسیاری از زنان مبتلا به PCOS در کاهش وزن یا مشکل در حفظ وزن مشکل دارند.

 لکه های تیره پوست:

لکه های تیره پوست  می‌توانند در نواحی مانند چین های گردن، کشاله ران و زیر سینه ها ایجاد شوند.

 رشد تگ های پوست:

تگ های پوست، تکه های کوچک و اضافی پوست هستند که اغلب روی گردن یا زیر بغل ظاهر می‌شوند.

 اضطراب و افسردگی:

زنان مبتلا به PCOS بیشتر در معرض خطر ابتلا به اضطراب و افسردگی هستند.

 

  چگونه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) تشخیص داده می شود؟

 

 

هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد. پزشک شما احتمالاً با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله دوره های قاعدگی و تغییرات وزنتان، شروع می کند. معاینه فیزیکی برای بررسی علائم فیزیکی PCOS، مانند موهای زائد بدن یا آکنه انجام می شود. پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی سطح هورمون شما تجویز کند.  سایر آزمایشات تشخیصی PCOS عبارتند از:

 

 سونوگرافی لگن:

برای بررسی ظاهر تخمدان ها و ضخامت پوشش رحم استفاده می شود.

 آزمایش خون:

برای اندازه گیری سطح هورمون ها، از جمله آندروژن ها، انسولین و قند خون استفاده می شود.

 بیوپسی آندومتر:

برای بررسی پوشش رحم از نظر سلول های غیر طبیعی استفاده می شود.

چه خطراتی زنان مبتلا به PCOS را تهدید می کند؟

 

زنان مبتلا به PCOS در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تعدادی از مشکلات سلامتی، از جمله:

 

 ناباروری:

PCOS یکی از شایع ترین علل ناباروری در زنان است.

 سندرم متابولیک:

سندرم متابولیک گروهی از شرایط است – از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا، چربی شکم اضافی و سطوح غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید – که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد.

 دیابت نوع 2:

زنان مبتلا به PCOS به دلیل مقاومت به انسولین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.

 آپنه انسدادی خواب:

این اختلال با توقف و شروع مکرر تنفس در هنگام خواب مشخص می شود.

 سرطان آندومتر:

در صورت عدم درمان PCOS و عدم تخمک گذاری منظم، خطر ابتلا به سرطان پوشش رحم (آندومتر) افزایش می‌یابد.

 افسردگی و اضطراب:

هم تغییرات هورمونی و هم علائم جسمی PCOS  می‌تواند به اضطراب و افسردگی کمک کند.

 

 

ناباروری در زنان مبتلا به PCOS چگونه درمان می‌شود؟

 

درمان ناباروری در زنان مبتلا به PCOS به طور کلی با تغییر سبک زندگی، مانند کاهش وزن و ورزش منظم آغاز می شود. اگر تغییر سبک زندگی به تنهایی برای باردار شدن کافی نباشد، پزشک ممکن است داروهایی مانند:

 

 داروهای باروری:

برای کمک به تخمک گذاری منظم می توان از داروهای باروری خوراکی یا تزریقی استفاده کرد.

 متفورمین:

متفورمین دارویی است که معمولاً برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود، اما همچنین می تواند به بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم تخمک گذاری در زنان مبتلا به PCOS کمک کند.

 جراحی:

در برخی موارد، ممکن است برای بهبود باروری، جراحی لازم باشد. یک روش شامل حفاری تخمدان با لاپاراسکوپی است که در آن سوراخ های کوچکی در تخمدان ها ایجاد می شود تا تولید آندروژن کاهش یابد.

 

 نکات مربوط به رژیم و سبک زندگی برای درمان PCOS

 

تغییر سبک زندگی بخش مهمی از مدیریت PCOS است. تغییرات سبک زندگی سالم نه تنها می تواند به مدیریت علائم PCOS  کمک کند، بلکه سلامت کلی شما را نیز بهبود می بخشد. در اینجا چند نکته در مورد رژیم غذایی و سبک زندگی برای درمان PCOS آورده شده است:

 

 کاهش وزن:

حتی کاهش اندک وزن – 5 تا 10 درصد از وزن بدن شما –  می‌تواند به تنظیم دوره های قاعدگی شما، بهبود سطح آندروژن و کاهش خطر ابتلا به عوارض PCOS مانند دیابت نوع 2 و بیماری قلبی کمک کند.

 رژیم غذایی سالم داشته باشید:

بر مصرف میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی تمرکز کنید. از غذاهای فرآوری شده، نوشیدنی های شیرین و چربی های ناسالم خودداری کنید.

 به طور منظم ورزش کنید:

هدف گذاری برای حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط ​​در بیشتر روزهای هفته می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین، کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی کمک کند.

 استرس خود را مدیریت کنید:

استرس  می‌تواند علائم PCOS را بدتر کند. برای مدیریت استرس خود راه های سالمی مانند یوگا، مدیتیشن یا گذراندن وقت در طبیعت پیدا کنید.

 خواب کافی داشته باشید:

کمبود خواب  می‌تواند بر هورمون ها تأثیر بگذارد و علائم PCOS را بدتر کند. هر شب 7 تا 8 ساعت بخوابید.